Разликувајте помеѓу обичен чешање и симптоми кои бараат лекарска помош
Убоди од комарци – најчесто се безопасни и предизвикуваат само чешање, но убодите од оси и стршлени може да доведат до сериозни алергиски реакции и дури до анафилактичен шок. Еве што треба да знаете:
🦟 Убод од комарец: зошто чеша и како да се смири
Комарецот не боли при убодот, но неговата плунка предизвикува реакција на телото. Плунката содржи антикоагуланси кои го спречуваат згрутчувањето на крвта. Телото реагира со испуштање на хистамин – што предизвикува чешање, црвенило и оток.
Како да се ублажи:
- Не се чешајте! – се зголемува ризикот од инфекција
- Ставете ладен облог
- Користете антихистамински креми (со дифенхидрамин)
- Природни средства: масло од чајно дрво, лаванда, оцет или паста од сода бикарбона
- Ако има повеќе убоди – земете орален антихистаминик (лоратадин, цетиризин)
Кога кај лекар?
- Ако има силна болка, оток што се шири, гној или температура – можно е постоење на инфекција.
🐝 Убоди од оси и стршлени: болни и потенцијално опасни
Овие инсекти убодуваат за самозаштита. За разлика од пчелите, можат да убодат повеќе пати.
Вообичаени реакции:
- Силен бол на местото на убодот
- Црвенило, оток, чувство на топлина
- Свраб и пецкање – трае до 48 часа
Кај осетливи лица може да има:
- Големи локални оток (над 10 см)
- Алергиски реакции: уртикарија, проблеми со дишење
- Анафилактичен шок (животозагрозувачки)
🆘 Прва помош при убод од оса/стршлен:
- Ако има жало – внимателно отстранете го
- Измијте со вода и сапун
- Ставете ладен облог (10–20 мин.)
- Подигнете ја раката/ногата – за да се намали отокот
- Земете антихистаминик
- За болка: парацетамол или ибупрофен
Природни средства:
- Оцет (јаболков или алкохолен) – ја намалува реакцијата
- Масло од лаванда – блага антиинфламаторна акција
🚑 Кога итно до лекар?
Побарајте брза медицинска помош ако се јави:
- Тешкотии при дишење, стегање во градите
- Оток на лицето, усните, јазикот или вратот
- Нагла вртоглавица, губење на свест
- Осип по целото тело
- Повраќање, грчеви
- Забрзано чукање на срцето
❗ Овие симптоми можат да се појават во рок од 5–60 минути по убодот. Алергичните лица треба да носат EpiPen и да ја информираат околината како да реагира.
👶 Посебна грижа кај деца
- Нивната кожа е почувствителна и склона на посилни реакции
- Убод во врат, лице или уста може да предизвика опасен оток
- Чешањето со нокти може да доведе до инфекција
- Стравот ја влошува состојбата – останете смирени
👉 При поголем оток (нпр. цела рака), обратете се кај педијатар.
🛡️ Превенција
Комарци:
- Светла, долга облека
- Репеленти (DEET, икаридин, еукалиптус)
- Мрежи на прозорци
- Избегнувајте стоечка вода околу куќата
Оси и стршлени:
- Не правете нагли движења
- Не пијте од отворени шишиња/лименки
- Не носете силни парфеми и шарени облеки
- Ако сте алергични – носете EpiPen и медицинска идентификација
❓ Митови и вистини
- „Комарец може да пренесе ХИВ“ – Лажно. ХИВ не преживува во нивниот организам.
- „Множество убоди од оси може да бидат опасни и за здрави лица“ – Точно. Особено над 10 убоди или во предел на врат/глава.
- „Алергија се јавува само при прв убод“ – Неточно. Алергија често се развива по неколку убоди.
✅ Заклучок
- Комарците се досадни, но ретко опасни.
- Оси и стршлени – значително поопасни, особено за алергичари и деца.
- Брза и правилна реакција може да спаси живот.
- Ако патувате или сте во природа, консултирајте се со лекар за адреналинска терапија.
Подобро да реагирате навреме – отколку предоцна.
