И покрај тоа што Велика Британија официјално ја суспендираше продажбата на оружје за Израел, ексклузивна истрага на британскиот Гардијан открива дека профитите од смртоносната бомба GBU-39 и понатаму се слеваат низ британски компании, вклучително и преку ракетната корпорација MBDA.
Оваа европска компанија – најголемиот производител на ракети на континентот – продава компоненти што завршуваат во рацете на израелската армија, која ги користи во серија воздушни напади врз Газа. Истите напади, според истрагата, довеле до смрт на стотици цивили, меѓу кои и најмалку 100 деца.
Клучен играч во синџирот на смртта
MBDA, чиј деловен огранок во САД (MBDA Inc.) има фабрика во Алабама, произведува аеродинамични „крила“ што се вградуваат во GBU-39 – бомба што ја развива компанијата Боинг. Тие крила ѝ овозможуваат на бомбата да лета прецизно и далеку до својата цел, а по лансирањето автоматски се отвораат.
Иако оваа технологија потекнува од САД, приходите завршуваат во Велика Британија, каде што MBDA UK го пренесува профитот на матичната фирма во Франција. Според податоците, во 2023 година MBDA исплати речиси 350 милиони фунти дивиденди на своите три акционери: BAE Systems (UK), Airbus (Франција) и Leonardo (Италија).
Докази за употреба во цивилни масакри
Во истрагата, Гардијан заедно со Disclose и Follow the Money, документира 24 случаи на употреба на GBU-39 во кои загинале цивили, вклучително и деца. Нападите, често изведувани ноќе, погодиле училишта, шаторски кампови и куќи на раселени семејства, многу од кои биле под истрага на Обединетите нации и Amnesty International како потенцијални воени злосторства.
Иако MBDA изјави дека ги почитува сите релевантни национални и меѓународни закони, критичарите велат дека ова покажува колку е ограничена британската забрана, бидејќи таа не опфаќа делови произведени во странство, дури и кога парите завршуваат во британски раце.
Смртоносниот ефект на „прецизните бомби“
GBU-39 е бомба од 113 кг (250 фунти), наменета за прецизни напади. Но, иако е помала од другите, нејзината разорна моќ во затворени простори создава огнени топки што убиваат сè околу себе. Според документите, од ноември 2023 до мај 2024 година, загинале над 500 цивили, меѓу кои најмалку 100 деца – само во нападите со оваа бомба.
Еден од најстрашните напади се случил на 26 мај 2024, кога бил бомбардиран мировниот камп во Рафа. Огнената стихија од нападот предизвикала ужасен масакр, при што едно дете и една жена биле обезглавени, а Министерството за здравство на Газа објави 45 мртви и 249 повредени.
Меѓународни апели и молк од Израел
Израелската армија тврди дека целта биле воени објекти на Хамас, но негира да даде детали за конкретните напади. Портпаролот на армијата не одговорил на прашањата на Гардијан за девет напади со жртви.
Во извештај на ОН од минатиот месец, специјалниот известувач Франческа Албанезе изјави дека:
„Геноцидот продолжува затоа што е профитабилен за многумина.“
Иако компаниите MBDA и Boeing не се директно споменати во нејзиниот извештај, Албанезе нагласи дека ова е „само врвот на ледениот брег“, и дека приватниот сектор мора да се повика на одговорност.
Етички кодекс со дупки?
MBDA во својот етички кодекс наведува дека се залага за почитување на човековите права, но активистите укажуваат дека реалноста на теренот го покажува спротивното. Сè додека законите за контрола на оружје имаат „дупки“, профитот ќе продолжи да надвладува над моралната одговорност.
